
Làm thế nào để rèn luyện thói quen đọc sách mỗi ngày?

Đọc sách không chỉ giúp bạn mở rộng kiến thức mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sự phát triển cá nhân. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể duy trì thói quen đọc sách hàng ngày. Bài viết này sẽ phân tích các yếu tố cản trở và hướng dẫn cách rèn luyện thói quen đọc sách một cách hiệu quả.
1. 7 yếu tố cản trở sự hình thành thói quen đọc sách
Việc hình thành thói quen đọc sách thường gặp phải nhiều trở ngại. Dưới đây là 7 yếu tố phổ biến gây khó khăn trong quá trình rèn luyện thói quen này.
- Thiếu thời gian
Một trong những lý do chính khiến nhiều người không thể duy trì thói quen đọc sách là thiếu thời gian. Lịch trình bận rộn với công việc, học tập và các hoạt động xã hội khiến bạn khó có thể dành thời gian cho việc đọc. Thêm vào đó, thói quen sử dụng thời gian rảnh cho các hoạt động khác như lướt mạng xã hội hoặc xem phim càng làm cho việc đọc sách trở nên khó khăn hơn.
- Không tìm thấy động lực hoặc hứng thú
Nhiều người chưa cảm nhận được lợi ích ngay lập tức từ việc đọc sách, hoặc chưa tìm được thể loại sách phù hợp với sở thích cá nhân, khiến họ không tìm thấy động lực để tiếp tục thói quen đọc lâu dài. Điều này thường làm người đọc cảm thấy việc đọc sách trở nên nhàm chán và khó duy trì.
- Thiếu sự kiên nhẫn
Đọc sách yêu cầu sự kiên nhẫn và tập trung trong một khoảng thời gian dài. Tuy nhiên, nhiều người đã quen với việc tiếp nhận thông tin nhanh chóng từ các nguồn như mạng xã hội, video ngắn, khiến việc đọc sách có vẻ chậm chạp và dễ gây cảm giác nhàm chán, đặc biệt khi mới bắt đầu.
- Khó khăn trong việc tiếp thu nội dung
Một số người gặp khó khăn khi phải tiếp thu nội dung phức tạp hoặc mệt mỏi với việc đọc những cuốn sách có ngôn ngữ khó hiểu. Việc thiếu khả năng tập trung cũng khiến việc đọc sách không đạt được hiệu quả như mong muốn.
- Thiếu môi trường thuận lợi
Một yếu tố quan trọng khác là không có không gian yên tĩnh để đọc. Không gian sống hoặc làm việc ồn ào có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung khi đọc sách, và việc không có sẵn sách trong tầm tay cũng khiến bạn khó duy trì thói quen này.
- Ảnh hưởng từ công nghệ và giải trí số
Công nghệ và các nền tảng giải trí số như mạng xã hội, video ngắn, podcast làm giảm khả năng duy trì sự tập trung. Việc đọc sách điện tử cũng không mang lại cảm giác như đọc sách giấy, khiến một số người khó duy trì thói quen.
- Không có kế hoạch đọc rõ ràng
Việc đọc sách mà không có mục tiêu hoặc kế hoạch cụ thể có thể dẫn đến việc bỏ lỡ thói quen này. Đọc sách theo cảm hứng, không có danh sách sách cần đọc hay không đặt ra thời gian cố định sẽ khiến bạn dễ dàng bỏ cuộc.
2. 4 yếu tố hình thành thói quen đọc sách
Để rèn luyện thói quen đọc sách lâu dài, bạn cần hiểu và áp dụng những yếu tố sau để tạo động lực và duy trì thói quen này.
- Mục tiêu và động lực đọc sách
Mục tiêu rõ ràng sẽ giúp bạn duy trì thói quen đọc sách. Đặt ra mục tiêu cụ thể như đọc sách để giải trí, học tập, phát triển bản thân hay nâng cao kỹ năng sẽ giúp bạn duy trì động lực. Việc tìm kiếm cảm hứng từ những người có thói quen đọc sách tốt, chẳng hạn như người nổi tiếng, bạn bè, hoặc các cộng đồng yêu sách, cũng sẽ giúp bạn kiên trì hơn.
- Nội dung sách phù hợp với sở thích và trình độ
Để duy trì thói quen đọc, bạn nên bắt đầu với những cuốn sách có nội dung dễ tiếp cận và phù hợp với sở thích cá nhân. Đừng ép bản thân đọc những cuốn sách quá khó nếu chưa sẵn sàng. Việc đọc đa dạng thể loại sách sẽ giúp bạn khám phá sở thích thực sự và giữ cho việc đọc không bị nhàm chán.
- Tìm thấy niềm vui khi đọc sách
Việc tham gia các câu lạc bộ đọc sách, thảo luận về sách với bạn bè, hoặc chia sẻ cảm nhận về sách trên mạng xã hội có thể tạo thêm động lực cho bạn. Bạn cũng có thể thử kết hợp đọc sách với các hình thức khác như sách nói (audiobook) để làm cho quá trình đọc thú vị hơn.
- Duy trì sự kiên trì và nhất quán
Thói quen cần thời gian để hình thành, vì vậy bạn cần kiên trì đọc mỗi ngày dù chỉ một ít. Đừng quá khắt khe với bản thân nếu bỏ lỡ một ngày đọc, hãy tiếp tục vào ngày hôm sau. Hãy xem việc đọc sách như một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày.
3. 5 phương pháp khoa học giúp rèn luyện thói quen đọc sách
Để giúp việc hình thành thói quen đọc sách hiệu quả hơn, bạn có thể áp dụng các phương pháp khoa học dưới đây:
3.1. Nguyên tắc 21 ngày
Nghiên cứu cho thấy nếu bạn thực hiện một hành động liên tục trong 21 ngày, nó sẽ trở thành một thói quen. Bắt đầu với việc đọc ít nhất 5-10 phút mỗi ngày và tăng dần thời gian khi bạn đã quen.
3.2. Kỹ thuật Pomodoro
Kỹ thuật Pomodoro chia thời gian đọc thành từng phiên ngắn (25 phút đọc và 5 phút nghỉ). Phương pháp này giúp bạn tăng sự tập trung và duy trì thói quen đọc sách lâu dài.
3.3. Áp dụng phương pháp "Habit Stacking" (Chồng thói quen)
Liên kết việc đọc sách với một thói quen có sẵn, chẳng hạn như đọc sách trước khi đi ngủ thay vì lướt điện thoại, hoặc đọc trong lúc uống cà phê sáng. Điều này giúp bạn duy trì thói quen đọc một cách tự nhiên hơn.
3.4. Nguyên tắc "Atomic Habits" (Thói quen nhỏ để đạt hiệu quả lớn)
Bắt đầu từ những bước nhỏ, như đọc 1 trang/ngày, và tạo môi trường thuận lợi để dễ dàng đọc sách (để sách ở bàn làm việc, đầu giường). Ghi lại quá trình đọc cũng giúp bạn có động lực tiếp tục.
3.5. Hiệu ứng Dopamine
Tạo ra niềm vui khi đọc sách bằng cách viết ghi chú, highlight nội dung hay và thưởng cho bản thân sau khi hoàn thành một chương sách. Bạn cũng có thể chia sẻ những câu nói hay từ sách lên mạng xã hội để cảm thấy vui vẻ và tiếp tục duy trì thói quen.
4. 8 phương pháp thực tế giúp rèn luyện thói quen đọc sách
Để duy trì thói quen đọc sách hàng ngày, bạn có thể áp dụng những phương pháp thực tế dưới đây. Mỗi phương pháp đều có cách thực hiện chi tiết và sẽ giúp bạn rèn luyện thói quen này một cách hiệu quả.
4.1. Lựa chọn sách phù hợp với sở thích
Để duy trì thói quen đọc sách lâu dài, điều quan trọng là bạn nên chọn những cuốn sách mà mình thực sự yêu thích. Đọc sách sẽ không còn là gánh nặng nếu bạn bắt đầu với những thể loại hoặc chủ đề gần gũi với sở thích cá nhân. Hãy thử đọc những cuốn sách tiểu thuyết, sách phi hư cấu, sách về các sở thích cá nhân hoặc sách hướng dẫn kỹ năng mà bạn thấy thú vị. Việc lựa chọn sách phù hợp sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái khi đọc mà không bị áp lực.
4.2. Thiết lập thời gian đọc sách cố định mỗi ngày
Một cách đơn giản nhưng hiệu quả để rèn luyện thói quen đọc sách là thiết lập một thời gian cố định trong ngày để đọc sách. Ví dụ, bạn có thể chọn đọc vào sáng sớm trước khi bắt đầu công việc, hoặc trước khi đi ngủ. Việc có một thời gian đọc sách cố định giúp bạn xây dựng thói quen này dễ dàng hơn và không bị quên hoặc lơ là.
4.3. Luôn mang theo sách bên mình
Một trong những cách đơn giản để không bỏ lỡ cơ hội đọc sách là luôn mang theo sách bên mình. Dù là sách giấy hay sách điện tử, việc mang theo sách giúp bạn tận dụng những khoảng thời gian trống, như lúc xếp hàng, chờ xe buýt, hoặc trong lúc nghỉ giải lao tại công ty. Bạn có thể đọc vài trang khi có thời gian rảnh, điều này sẽ giúp bạn duy trì thói quen đọc mà không phải dành riêng một khoảng thời gian dài mỗi ngày.
4.4. Đọc sách song song với audiobook (sách nói)
Nếu bạn cảm thấy việc đọc sách giấy tốn quá nhiều thời gian, hoặc đơn giản là thích nghe thay vì đọc, bạn có thể kết hợp sách giấy và audiobook. Nghe sách nói trong lúc lái xe, đi bộ, làm việc nhà, hoặc khi thư giãn giúp bạn tận dụng thời gian và làm cho việc đọc sách trở nên linh hoạt hơn. Sử dụng dịch vụ như MyDio để dễ dàng nghe sách nói mọi lúc mọi nơi.
>>> Thử ngay các sách nói trên MyDio, bạn sẽ có thể đọc và nghe sách mọi lúc mọi nơi, giúp tiết kiệm thời gian và duy trì thói quen đọc lâu dài!
4.5. Tham gia các câu lạc bộ sách hoặc nhóm đọc
Khi bạn tham gia vào các câu lạc bộ sách hoặc nhóm đọc, việc chia sẻ cảm nhận và thảo luận về sách sẽ tạo động lực cho bạn tiếp tục đọc. Cảm giác được kết nối với những người có cùng sở thích sẽ giúp bạn duy trì sự quan tâm và động lực đọc sách. Nếu không có nhóm đọc sách gần bạn, hãy thử tham gia các cộng đồng trực tuyến như trên Facebook hoặc Reddit để trao đổi và nhận gợi ý sách.
4.6. Không ép buộc bản thân đọc hết cuốn sách nếu không thích
Đọc sách là một sở thích, không phải là nghĩa vụ. Nếu bạn bắt đầu một cuốn sách và cảm thấy không thích nó, đừng ngần ngại chuyển sang cuốn khác. Việc ép buộc bản thân đọc hết một cuốn sách không hấp dẫn sẽ làm bạn cảm thấy chán nản và có thể khiến bạn bỏ thói quen đọc. Hãy đọc những gì bạn thích và cho phép bản thân thay đổi cuốn sách khi cần thiết.
4.7. Đọc sách theo danh sách hoặc thử thách cá nhân
Một phương pháp hiệu quả khác để duy trì thói quen đọc sách là lập danh sách các cuốn sách cần đọc hoặc tham gia vào các thử thách đọc sách. Ví dụ, bạn có thể thử thách bản thân đọc một cuốn sách mỗi tháng hoặc lập danh sách những cuốn sách bạn muốn đọc trong năm. Việc có mục tiêu cụ thể giúp bạn có động lực và dễ dàng theo dõi tiến trình đọc sách của mình.
4.8. Ứng dụng công nghệ để duy trì thói quen
Nếu bạn thường xuyên bận rộn và không có nhiều thời gian, hãy tận dụng công nghệ để duy trì thói quen đọc sách. Các ứng dụng đọc sách điện tử và sách nói giúp bạn tiếp cận sách mọi lúc, mọi nơi. Bạn có thể sử dụng ứng dụng như Kindle, Audible hoặc MyDio để đọc hoặc nghe sách trong khi làm việc nhà, đi lại hoặc thư giãn. Công nghệ giúp bạn linh hoạt hơn trong việc duy trì thói quen đọc sách mỗi ngày.
Việc rèn luyện thói quen đọc sách không phải là điều dễ dàng, nhưng với những phương pháp khoa học và thực tế, bạn hoàn toàn có thể duy trì và cải thiện thói quen này. Hãy bắt đầu với những bước nhỏ, kiên trì mỗi ngày, và bạn sẽ thấy kết quả đáng kể trong việc phát triển bản thân qua việc đọc sách.