Cách nghe sách nói hiệu quả? 7 chiến lược giúp bạn tiếp thu sâu và nhớ lâu

Trong thời đại số bận rộn ngày nay, sách nói (audiobook) đã trở thành một giải pháp tuyệt vời để vừa học tập vừa tiết kiệm thời gian. Bạn có thể nghe sách trong lúc lái xe, tập thể dục, nấu ăn hoặc thậm chí khi đang thư giãn. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách nghe sách nói hiệu quả để tiếp thu trọn vẹn nội dung và ghi nhớ lâu dài.

Vậy làm sao để biến việc nghe sách nói thành một thói quen học tập chất lượng? Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn 7 chiến lược cực kỳ hữu ích, giúp bạn nâng cao hiệu quả khi nghe sách nói, đặc biệt phù hợp cho người bận rộn, học sinh, sinh viên, dân văn phòng và cả người muốn phát triển bản thân mỗi ngày.

1. Xác định mục tiêu nghe sách

Trước khi bắt đầu bất kỳ cuốn sách nào, hãy tự hỏi:

• Bạn muốn học kỹ năng gì từ cuốn sách này?


• Bạn nghe để giải trí, để học hỏi, hay để truyền cảm hứng?


• Bạn cần nhớ nội dung trong bao lâu?

Việc xác định mục tiêu nghe sách nói sẽ giúp bạn lựa chọn đúng thể loại và điều chỉnh tâm thế khi nghe. Ví dụ, nếu bạn muốn học kỹ năng giao tiếp, thì việc nghe chủ động, có ghi chú sẽ hiệu quả hơn là nghe để thư giãn.

2. Chọn thời điểm và không gian lý tưởng để nghe

Không gian và thời gian ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tập trung. Dưới đây là một số gợi ý để tối ưu hiệu quả:

• Buổi sáng: Não bộ minh mẫn, thích hợp để nghe sách phát triển bản thân, sách kinh doanh.


• Khi di chuyển (lái xe, đi bộ): Nghe sách truyền cảm hứng, truyện kể, hoặc sách dễ tiếp thu.


• Trước khi ngủ: Nghe sách chữa lành, sách nhẹ nhàng giúp thư giãn.

Ngoài ra, bạn nên sử dụng tai nghe tốt, không gian yên tĩnh (nếu có thể), và tránh làm nhiều việc một lúc nếu muốn nghe sâu và ghi nhớ lâu.

3. Ghi chú những ý quan trọng

Một trong những cách nghe sách nói hiệu quả nhất là kết hợp nghe và ghi chép. Việc ghi chú giúp bạn:

• Hệ thống lại kiến thức theo cách riêng.


• Tăng khả năng ghi nhớ nhờ tác động của tay và não bộ.


• Dễ dàng ôn lại sau này mà không cần nghe lại toàn bộ sách.

Bạn có thể dùng sổ tay, ghi chú điện thoại hoặc các ứng dụng như Notion, Evernote, Google Keep… Viết lại những câu trích dẫn hay, bài học quan trọng, hoặc bất cứ điều gì khiến bạn suy ngẫm.

4. Nghe chủ động thay vì thụ động

Nghe thụ động giống như để âm thanh “trôi qua tai” mà không thực sự chú tâm. Trong khi đó, nghe chủ động nghĩa là bạn tập trung vào từng ý tưởng, hình dung, phản biện và đặt câu hỏi trong đầu.

Ví dụ:

"Tác giả đang nói gì? Tôi có đồng tình với điều đó không? Làm thế nào tôi có thể áp dụng nó vào cuộc sống của mình?"

Bạn cũng có thể tạm dừng, tua lại, hoặc nghe đi nghe lại những phần quan trọng để hiểu sâu hơn.

5. Điều chỉnh tốc độ nghe phù hợp

Không phải ai cũng có thể nghe sách nói ở tốc độ 1.5x hay 2x. Tùy vào từng loại sách và khả năng tập trung của bạn, hãy chọn tốc độ phù hợp:

• 1.0x – 1.25x: Dành cho sách học thuật, triết lý, hoặc nội dung mới mẻ.


• 1.5x – 2.0x: Dành cho sách dễ tiếp thu, bạn đã quen nội dung, hoặc muốn ôn lại.

Đừng cố ép mình nghe nhanh nếu như bạn không hiểu rõ nội dung, mục tiêu cuối cùng vẫn là tiếp thu chất lượng, không phải “nghe cho xong”.

6. Nghe lại nhiều lần

Một điểm tuyệt vời của sách nói là khả năng nghe lại bất cứ lúc nào. Điều này đặc biệt hữu ích với:

• Những cuốn sách dày kiến thức như sách kinh doanh, phát triển bản thân.


• Những chương quan trọng hoặc có nhiều khái niệm trừu tượng.


• Khi bạn cảm thấy mình đã bỏ lỡ điều gì đó ở lần nghe đầu.

Nghe lại giúp củng cố trí nhớ, khơi mở thêm nhiều góc nhìn mới mà bạn chưa kịp nhận ra ban đầu.

7. Biến sách nói thành thói quen hằng ngày

Hiệu quả đến từ sự liên tục và đều đặn. Thay vì cố gắng nghe cả cuốn sách một lúc, hãy chia nhỏ thời gian như sau:

• Nghe 15–30 phút mỗi ngày.


• Kết hợp nghe vào các hoạt động thường ngày như rửa chén, đi bộ, chuẩn bị đồ ăn.


• Cài lịch nhắc nhở hoặc mục tiêu nghe trong tuần.

Khi việc nghe sách trở thành thói quen, bạn sẽ thấy sự thay đổi rõ rệt trong tư duy, kỹ năng và thậm chí cả lối sống.

Gợi ý một số thể loại sách nói dễ tiếp thu

Nếu bạn mới bắt đầu, hãy bắt đầu với những thể loại nhẹ nhàng và dễ nghe như:

• Sách truyền cảm hứng: giúp bạn có thêm động lực mỗi ngày.


• Sách kỹ năng mềm: giao tiếp, quản lý thời gian, tư duy tích cực…


• Sách kinh doanh cơ bản: dễ hiểu và thiết thực với người mới đi làm.


• Sách chữa lành: giúp tâm trí bạn trở nên an yên và sâu sắc hơn.

Đừng chỉ nghe, hãy biến sách nói thành hành động

Biết cách nghe sách nói hiệu quả không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian, mà còn tạo nên những thay đổi tích cực trong tư duy và cuộc sống. Nghe một cuốn sách là một chuyện, nhưng biến kiến thức đó thành hành động thực tế mới là điều quan trọng nhất.

Nếu bạn đang tìm kiếm một nền tảng để bắt đầu hành trình nghe sách chất lượng, ứng dụng Mydio chính là lựa chọn lý tưởng. Với kho sách nói phong phú, có bản quyền và trải nghiệm nghe mượt mà, Mydio sẽ đồng hành cùng bạn trên hành trình phát triển bản thân  từng phút một.

Hãy bắt đầu nghe sách ngay hôm nay  và nuôi dưỡng trí tuệ mỗi ngày.