Làm thế nào để lựa chọn sách phù hợp với bản thân?

1. 5 sai lầm khi lựa chọn sách của người mới bắt đầu

Khi mới bắt đầu đọc sách, nhiều người mắc phải những sai lầm phổ biến khiến trải nghiệm đọc trở nên khó khăn hoặc kém hiệu quả. Dưới đây là những lỗi thường gặp mà bạn nên tránh:

• Chọn các cuốn sách bán chạy, best-seller: Nhiều người lầm tưởng rằng sách bán chạy luôn có chất lượng tốt và phù hợp với mình. Tuy nhiên, không phải cuốn sách nào cũng đáp ứng đúng nhu cầu cá nhân. Việc chạy theo xu hướng có thể dẫn đến việc đọc sách không phù hợp với sở thích, khả năng tiếp thu, gây lãng phí thời gian và làm mất động lực đọc sách.
• Lầm tưởng bản thân có thể đọc bất kỳ loại sách nào: Người mới thường chọn những cuốn sách có nội dung quá khó hoặc không phù hợp với kiến thức nền tảng của mình. Điều này khiến quá trình đọc trở nên nặng nề, dễ gây chán nản và mất hứng thú. Việc lựa chọn sách cần căn cứ vào trình độ cá nhân để đảm bảo quá trình đọc hiệu quả và tạo động lực tiếp tục.
• Chọn sách theo thiết kế, vẻ ngoài bắt mắt: Một cuốn sách có bìa đẹp, thiết kế ấn tượng chưa chắc đã có nội dung chất lượng. Nhiều người dễ bị thu hút bởi thiết kế loè loẹt mà quên đi yếu tố quan trọng nhất là giá trị nội dung. Thay vì chỉ dựa vào hình thức bên ngoài, hãy xem xét kỹ mục lục, nội dung bên trong và đánh giá từ độc giả để đưa ra quyết định phù hợp.
• Không xem xét đánh giá và nội dung trước khi mua: Một sai lầm phổ biến là mua sách mà không tìm hiểu kỹ về nội dung, tác giả hoặc phong cách viết. Không phải sách nào được nhiều người mua cũng phù hợp với tất cả mọi người. Nếu không kiểm tra trước qua đánh giá hoặc đọc thử một vài trang, có thể bạn sẽ mua phải sách không phù hợp với mục tiêu và mong đợi.
• Chọn sách không phù hợp với mục tiêu cá nhân: Việc không xác định rõ ràng mục tiêu đọc sách (học tập, giải trí, phát triển bản thân, nghiên cứu chuyên sâu...) khiến quá trình chọn sách trở nên ngẫu nhiên. Hậu quả là người đọc dễ cảm thấy không đạt được giá trị mong muốn, từ đó mất động lực tiếp tục đọc và phát triển thói quen đọc sách.

Để tránh những sai lầm trên, người mới bắt đầu cần lựa chọn sách dựa trên các tiêu chí phù hợp với bản thân. Một cuốn sách tốt không chỉ mang lại kiến thức mà còn giúp nâng cao kỹ năng tư duy, mở rộng tầm nhìn và tạo cảm hứng đọc lâu dài. Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu các tiêu chí quan trọng giúp lựa chọn sách đúng cách.

2. 5 tiêu chí lựa chọn sách2.1. Mục đích & Nhu cầu đọc

Trước khi chọn sách, hãy xác định rõ bạn đọc để làm gì – giải trí, thư giãn tinh thần (healing), học tập hay nghiên cứu chuyên sâu. Nếu chọn sách không phù hợp với mục đích, bạn dễ cảm thấy nhàm chán hoặc không đạt được giá trị mong muốn.

Ví dụ: Nếu bạn đọc để thư giãn nhưng lại chọn sách chuyên môn quá khó, bạn sẽ nhanh chóng mất hứng thú.

2.2. Chủ đề

Sách nên liên quan đến lĩnh vực bạn đang học tập hoặc làm việc để giúp bổ sung kiến thức thực tế, hỗ trợ công việc và giúp bạn có góc nhìn chuyên sâu hơn. Chẳng hạn, nếu bạn làm trong ngành marketing, việc chọn sách về tiếp thị, truyền thông sẽ giúp bạn cập nhật kiến thức hữu ích thay vì đọc một cuốn sách ngẫu nhiên không liên quan.

2.3. Độ tuổi

Mỗi độ tuổi có khả năng tiếp thu và hứng thú với từng loại nội dung khác nhau. Một cuốn sách dành cho thiếu nhi sẽ khác hoàn toàn với sách dành cho người trưởng thành. Nếu chọn sai độ tuổi, nội dung có thể quá đơn giản hoặc quá khó, khiến việc đọc trở nên kém hấp dẫn và không hiệu quả.

Ví dụ: Một cuốn sách về tài chính chuyên sâu sẽ không phù hợp với một học sinh trung học mới bắt đầu tìm hiểu về quản lý tiền bạc.

2.4. Sở thích

Dù mục tiêu đọc là gì, bạn cũng nên chọn sách phù hợp với sở thích để duy trì động lực. Nếu ép bản thân đọc một thể loại không yêu thích, bạn dễ bỏ dở giữa chừng.

Ví dụ: Nếu bạn thích truyện trinh thám, việc đọc một tiểu thuyết điều tra sẽ khiến bạn hào hứng hơn so với một cuốn sách kinh tế khô khan mà bạn không có hứng thú.

2.5. Tác giả

Lựa chọn sách của các tác giả uy tín giúp đảm bảo nội dung có chất lượng và đáng tin cậy. Các tác giả có chuyên môn cao hoặc đã được công chúng công nhận thường mang đến góc nhìn sâu sắc hơn.

Ví dụ: Nếu bạn quan tâm đến tâm lý học, sách của Daniel Kahneman – một nhà khoa học đoạt giải Nobel, sẽ đáng tin cậy hơn so với những tác giả chưa có nền tảng chuyên môn vững chắc.

2.6. Giá cả

Giá sách là yếu tố cần cân nhắc, nhưng không phải cứ sách đắt tiền là tốt. Ngược lại, sách quá rẻ có thể đi kèm với chất lượng in ấn kém hoặc nội dung không được đầu tư kỹ lưỡng. Hãy cân nhắc ngân sách hợp lý và tìm kiếm những cuốn sách có nội dung phù hợp với nhu cầu của bạn, có thể tham khảo sách điện tử hoặc sách giảm giá để tiết kiệm chi phí.

3. Kinh nghiệm lựa chọn sách hay, phù hợp3.1. Bước 1: Xác định chủ đề sách yêu thích

Trước tiên, bạn cần xác định rõ chủ đề sách yêu thích để tránh cảm giác chán nản khi đọc. Hãy tự hỏi: “Mình đọc sách vì mục đích gì? Giải trí, học hỏi, phát triển bản thân hay nghiên cứu chuyên sâu?”.

Sau đó, xác định sở thích cá nhân của bạn bằng cách xem xét liệu bạn thích tiểu thuyết hay sách phi hư cấu, bạn muốn tìm hiểu về lĩnh vực nào như kinh doanh, tâm lý, khoa học, nghệ thuật...

Một số cách giúp bạn xác định chủ đề sách phù hợp là liệt kê 3-5 chủ đề bạn quan tâm, tham khảo từ những lĩnh vực mà bạn bè, đồng nghiệp thường chia sẻ hoặc đặt câu hỏi “Mình muốn gì sau khi đọc xong cuốn sách này?”.

3.2. Bước 2: Phân loại sách

Việc phân loại sách giúp bạn lựa chọn dễ dàng hơn và tránh bị choáng ngợp trước quá nhiều thể loại.

Sách có thể được phân loại theo chủ đề như sách kinh doanh để học hỏi về quản lý, chiến lược; sách kỹ năng để cải thiện giao tiếp, lãnh đạo; hoặc sách nghiên cứu dành cho những ai muốn tìm hiểu chuyên sâu về khoa học, lịch sử.

Ngoài ra, bạn cũng có thể phân loại theo tác động của sách như sách truyền cảm hứng với những bài học thay đổi tư duy hoặc sách hướng dẫn chi tiết giúp bạn áp dụng thực tế. Khi xác định được loại sách mình cần, bạn sẽ dễ dàng tìm thấy cuốn phù hợp với mục tiêu cá nhân.

3.3. Bước 3: Lên danh sách những tác phẩm phù hợp

Sau khi đã có chủ đề và loại sách mong muốn, bạn nên lập danh sách những tác phẩm phù hợp.

Hãy bắt đầu với khoảng 10-15 cuốn sách dựa trên các nguồn tham khảo đáng tin cậy như các bảng xếp hạng sách nổi bật trên New York Times, Goodreads, Amazon hoặc từ đề xuất của chuyên gia, blogger, những người có kinh nghiệm trong lĩnh vực bạn quan tâm.

Ngoài ra, những tác phẩm kinh điển đã được kiểm chứng qua thời gian cũng là lựa chọn đáng cân nhắc. Bạn có thể ghi chú ngắn gọn lý do tại sao mỗi cuốn sách xứng đáng để đọc, chẳng hạn như nội dung đặc biệt, tác giả uy tín hoặc nhận xét tích cực từ cộng đồng.

3.4. Bước 4: Đọc review sách & Chọn sách

Trước khi quyết định mua sách, bạn nên tìm hiểu qua các bài đánh giá để đảm bảo sách phù hợp với nhu cầu của mình.

Các nguồn uy tín như Goodreads, Amazon, Tiki thường có phần review từ những người đã đọc sách, giúp bạn có góc nhìn khách quan hơn. Ngoài ra, các blog cá nhân hoặc kênh review sách trên YouTube cũng cung cấp nhận xét chi tiết về nội dung và phong cách viết của tác giả.

Khi chọn sách, bạn có thể cân nhắc độ phổ biến của cuốn sách, uy tín của tác giả và mức độ phù hợp với mục tiêu cá nhân. Tuy nhiên, đừng quá tin vào những đánh giá 5 sao mà hãy đọc kỹ nhận xét để biết sách có thực sự phù hợp với mình hay không.

3.5. Bước 5: Chọn sách nói hoặc sách giấy

Tùy vào thói quen đọc sách của bạn mà có thể chọn giữa sách giấy hoặc sách nói. Nếu bạn là người bận rộn và muốn tận dụng thời gian rảnh để tiếp thu kiến thức, sách nói sẽ là một lựa chọn phù hợp.

Một nền tảng đáng cân nhắc là MyDio, nơi cung cấp kho sách nói phong phú với nhiều thể loại từ sách kỹ năng, kinh doanh đến tiểu thuyết. MyDio có giao diện thân thiện, dễ sử dụng, chất lượng âm thanh cao và giọng đọc truyền cảm.

Nếu bạn thích trải nghiệm cầm sách trên tay, cảm giác lật từng trang và ghi chú những nội dung quan trọng, sách giấy sẽ là lựa chọn thích hợp hơn. Bạn có thể đặt mua trên các website uy tín hoặc đến hiệu sách để có trải nghiệm thực tế trước khi quyết định. Nếu có điều kiện, hãy thử cả hai định dạng để tìm ra phong cách đọc phù hợp nhất với mình.

Lựa chọn sách đúng cách không chỉ giúp bạn tiếp thu kiến thức hiệu quả mà còn tạo động lực duy trì thói quen đọc lâu dài. Việc xác định rõ chủ đề yêu thích, phân loại sách theo nhu cầu, tham khảo đánh giá từ nguồn uy tín và lựa chọn giữa sách giấy hay sách nói là những yếu tố quan trọng để có trải nghiệm đọc tốt nhất.