Hãy đưa ra nguyên nhân và hướng dẫn cách đọc sách không hại mắt?

Đọc sách là một thói quen tuyệt vời giúp nâng cao kiến thức và thư giãn. Tuy nhiên, nếu không đọc sách đúng cách, đôi mắt của bạn có thể gặp phải những vấn đề như mỏi mắt, cận thị, khô mắt, thậm chí là giảm thị lực. Bài viết này cung cấp những cách đọc sách không hại mắt, giúp bạn duy trì thị lực khỏe mạnh và có trải nghiệm đọc sách hiệu quả hơn.

1. Nguyên nhân khiến mắt bị ảnh hưởng khi đọc sách

Để có thể bảo vệ mắt tốt hơn khi đọc sách, trước tiên, chúng ta cần nhận thức rõ những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng mỏi mắt và giảm thị lực. Dưới đây là những sai lầm thường gặp khi đọc sách:

1.1. Đọc sách trong điều kiện ánh sáng không phù hợp

Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe đôi mắt là điều kiện ánh sáng khi đọc sách. Nếu ánh sáng không phù hợp, mắt sẽ phải làm việc quá sức, dẫn đến các vấn đề như mỏi mắt và giảm thị lực.

• Ánh sáng quá tối: Mắt phải điều tiết nhiều hơn, dẫn đến căng thẳng và nhức mỏi.


• Ánh sáng quá chói hoặc tia sáng xanh: Gây tổn thương võng mạc, làm khô mắt nhanh hơn, và làm giảm chất lượng giấc ngủ.

1.2. Khoảng cách và tư thế đọc không đúng

Khoảng cách và tư thế khi đọc sách không đúng cũng là một trong những nguyên nhân chủ yếu khiến mắt bạn phải làm việc nhiều hơn và dễ dẫn đến các vấn đề như cận thị và đau mỏi vùng cổ.

• Khoảng cách dưới 30 cm: Khiến mắt phải điều tiết liên tục, làm tăng nguy cơ cận thị.


• Tư thế đọc sai (nằm, cúi sát sách): Giảm lưu thông máu lên não, gây chóng mặt và căng thẳng vùng cổ, vai gáy.

1.3. Đọc sách quá lâu mà không nghỉ ngơi

Đọc sách liên tục trong nhiều giờ mà không nghỉ ngơi sẽ khiến mắt không được thư giãn, gây khô và mỏi mắt. Việc quên chớp mắt khi tập trung đọc sách cũng làm giảm độ ẩm tự nhiên của mắt, dẫn đến cảm giác khô rát và mỏi mắt.

1.4. Ảnh hưởng từ sách điện tử và màn hình

Ngày nay, việc đọc sách trên các thiết bị điện tử ngày càng phổ biến. Tuy nhiên, ánh sáng xanh từ màn hình và cỡ chữ không phù hợp có thể gây căng thẳng cho mắt, dẫn đến mỏi mắt và đau đầu.

• Ánh sáng xanh từ màn hình: Sử dụng thiết bị điện tử như Kindle, iPad, điện thoại có thể gây mỏi mắt, đau đầu, mất ngủ.


• Cỡ chữ quá nhỏ hoặc độ sáng không phù hợp: Làm mắt phải điều tiết mạnh hơn, gây căng thẳng cho thị lực.

2. 7 mẹo bảo vệ thị lực khi đọc sách

Để bảo vệ mắt và giúp việc đọc sách trở nên thoải mái hơn, bạn có thể áp dụng các mẹo sau:

2.1. Điều chỉnh ánh sáng phù hợp

Ánh sáng có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe mắt khi đọc sách. Việc lựa chọn ánh sáng phù hợp không chỉ giúp mắt đỡ mỏi mà còn tạo ra một không gian đọc sách dễ chịu.

• Nên đọc dưới ánh sáng tự nhiên hoặc đèn vàng ấm (2700K - 3000K) để giảm căng thẳng cho mắt.


• Không đọc sách dưới ánh sáng LED trắng hoặc đèn huỳnh quang vì chúng có thể gây nhức mắt và mỏi mắt.

2.2. Giữ khoảng cách và tư thế đọc đúng

Tư thế và khoảng cách đọc sách có ảnh hưởng trực tiếp đến sự thoải mái của đôi mắt và giúp bảo vệ mắt khỏi các vấn đề như cận thị hay đau mỏi cổ.

• Khoảng cách lý tưởng giữa mắt và sách là 30 - 40 cm.


• Ngồi thẳng lưng và đặt sách trên bàn hoặc giá đỡ để tránh bị gù lưng và giảm nguy cơ cận thị.


• Không đọc sách khi nằm vì dễ gây áp lực lên mắt và vùng cổ.

2.3. Áp dụng quy tắc 20-20-20

Để bảo vệ mắt hiệu quả trong suốt thời gian dài đọc sách, bạn cần cho mắt thời gian thư giãn định kỳ. Quy tắc 20-20-20 là một phương pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả.

Cứ sau 20 phút đọc sách, hãy nhìn xa 20 feet (6m) trong 20 giây để thư giãn mắt. Đừng quên chớp mắt thường xuyên để duy trì độ ẩm tự nhiên cho mắt.

2.4. Hạn Chế Đọc Sách Trên Màn Hình Điện Tử Quá Lâu

Khi sử dụng thiết bị điện tử để đọc sách, ánh sáng xanh và cỡ chữ nhỏ có thể làm mắt mỏi và căng thẳng. Để bảo vệ mắt khi đọc sách trên màn hình, bạn có thể thực hiện một số thay đổi đơn giản.

• Kích hoạt chế độ đọc sách (Reading Mode, Dark Mode) trên thiết bị điện tử để giảm ánh sáng xanh.


• Giảm độ sáng màn hình và tăng kích thước chữ để mắt không phải điều tiết quá nhiều.


• Sử dụng kính lọc ánh sáng xanh nếu phải đọc trên màn hình lâu.

2.5. Nghỉ Ngơi Đúng Cách Khi Đọc Sách

Mắt cần được nghỉ ngơi sau mỗi khoảng thời gian đọc sách liên tục. Việc nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp giảm căng thẳng và mỏi mắt.

• Không đọc sách liên tục quá 45-60 phút mà không nghỉ.


• Massage nhẹ vùng mắt để giảm căng thẳng cơ mắt.


• Sau khi đọc sách vào buổi tối, hạn chế sử dụng điện thoại để tránh tác động tiêu cực từ ánh sáng xanh.

2.6. Lựa Chọn Loại Sách Giúp Giảm Mỏi Mắt

Một yếu tố quan trọng khác để bảo vệ mắt khi đọc sách là lựa chọn loại sách phù hợp. Các sách giấy có màu sắc nhẹ nhàng và cỡ chữ vừa phải sẽ giúp mắt thoải mái hơn.

• Sách giấy màu vàng nhạt hoặc kem giúp giảm độ chói và dịu mắt hơn so với sách in trắng.


• Cỡ chữ từ 12-14pt giúp mắt thoải mái khi đọc trong thời gian dài.

2.7. Đọc Sách Nói (Audiobook) Để Giảm Áp Lực Lên Mắt

Sách nói là một lựa chọn tuyệt vời giúp giảm bớt áp lực lên đôi mắt trong khi vẫn có thể thưởng thức những cuốn sách yêu thích.

Thay vì đọc sách trên giấy hoặc màn hình, bạn có thể thay thế một phần việc đọc bằng sách nói để giúp mắt được nghỉ ngơi. Các nền tảng như MyDio, Fonos, và Audible cung cấp kho sách nói phong phú và tiện lợi.

Đọc sách không chỉ là một thói quen bổ ích mà còn giúp nâng cao tri thức và giảm căng thẳng. Tuy nhiên, việc đọc sách sai cách có thể gây ra nhiều vấn đề cho đôi mắt. Với những cách đọc sách không hại mắt đã chia sẻ ở trên, bạn sẽ có thể bảo vệ mắt, duy trì thị lực khỏe mạnh và tận hưởng mỗi lần đọc sách mà không lo mỏi mắt. Hãy bắt đầu áp dụng những mẹo này để có một thói quen đọc sách tốt cho đôi mắt của mình!